Een onderzoeksteam onder leiding van Martine Caris van het Amsterdam UMC onderzocht het effect van nudging op het gedrag van handhygiëne. Het onderzoek werd gedurende zes weken uitgevoerd en was gericht op twee afdelingen van de kliniek (Ward A en Ward B). Ward A en Ward B waren vergelijkbaar in termen van patiënten, patiëntenapparatuur en medische aandachtsgebieden.
Wetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Amsterdam (UMC) hebben een gedragsmatige aanpak onderzocht om de naleving te verbeteren. Precies in het midden: het OPHARDT hygiënebewakingssysteem.
Door het ziekenhuis verworven infecties zijn een ongewenste en steeds frequentere bijwerking die patiënten tijdens een ziekenhuisverblijf ervaren. In de meeste gevallen worden tijdens de zorg door de handen van het ziekenhuispersoneel schadelijke pathogenen op patiënten overgedragen. Deze bacteriën kunnen zich dan snel vermenigvuldigen, waardoor patiënten ziek worden.
De eenvoudigste, meest effectieve en economische manier om schadelijke ziekenhuisinfecties te voorkomen is door zorgvuldige handhygiëne. Volgens schattingen van experts kan eenvoudige handdesinfectie nosocomiale infecties tot 30 procent verminderen. In de praktijk bestaan er echter grote gaten in de kwantitatieve en kwalitatieve implementatie van hygiënische handdesinfectie. Nalevingspercentages in medische instellingen bedragen vaak minder dan 50 procent . [1]
Deze alarmerende statistiek benadrukt het belang van onderzoek gericht op het begrijpen waarom kansen op handhygiëne worden gemist en wat kan worden gedaan om de naleving te verbeteren. Naast personele en infrastructurele factoren komt de gedragsbenadering steeds meer in beeld en wordt het beschouwd als een belangrijk onderdeel om verbeterd handhygiënegedrag te bevorderen.
Een vriendelijke duw in de goede richting
Met behulp van gedragsbenadering zijn we in staat om de vele manieren te onderzoeken waarop we het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden. Studies naar het effect van beloning en straf worden nog steeds gepubliceerd, zelfs hoe dit van toepassing is in het kader van handhygiëne. "Nudging" is een techniek die is onderzocht en succesvol is gebleken op andere gebieden van discipline, zoals mensen helpen stoppen met roken, waarvan het effect nu wordt onderzocht met betrekking tot handhygiënegedrag. Het concept achter nudging omvat het proberen het gedrag van mensen te veranderen door hen op een zachte en subtiele manier te overtuigen van de gewenste actie. [2,3]
"We hebben verschillende cognitieve vooroordelen onderzocht die een negatieve invloed kunnen hebben op het gedrag van handhygiëne en deze gebruikt om duwtjes te ontwikkelen."
Martine Caris, resident in de interne geneeskunde, klinisch epidemioloog in opleiding aan het Universitair Medisch Centrum Amsterdam.